Chińskie hafty i wycinanki
Dnia 10 marca 2017 r. w Muzeum Ziemi Krajeńskiej w Nakle nad Notecią odbędzie się wernisaż wystawy "Chińskie hafty i wycinanki". Ekspozycja jest własnością Ministerstwa Kultury Chińskiej Republiki Ludowej, a udostępniono ją dzięki uprzejmości Ambasady Chińskiej Republiki Ludowej w Warszawie. Kuratorem wystawy jest dr Henryk Brandys.
Haft chiński
Hafciarstwo ręczne od wielu stuleci było ważną częścią tradycyjnej sztuki i rzemiosła chińskiego. Wiadomo, że hafciarstwo było uprawiane w całych Chinach i od stuleci najlepsze wyroby hafciarskie pochodzą z Suzhou (prowincja Anhui), Hunan, Sichuan i Guandong. Miasto Suzhou w prowincji Jiangsu położone 70 km na zachód do Szanghaju, zostało założone w 574 r. p.n.e. i prawie od początku słynęło ze swoich wyrobów hafciarskich. W X w. istniała tu znana w całych Chinach szkoła hafciarska. Wyroby hafciarskie z miasta Suzhou słyną z pięknych wzorów i delikatnych kolorów, są wykonywane z wielkim mistrzostwem różnymi ściegami. W odróżnieniu od Suzhou hafciarstwo na terenie Hunan jest popularne w całej prowincji. Prowincję tę zamieszkują, obok Chińczyków, znane mniejszości narodowe takie jak Tujia, Miau, Dong, Yao. Każda z tych mniejszości słynie z jakiegoś rękodzieła. Hafty z tej prowincji wyróżnia kolorystyka: biel, czerń i szarość, umiejętność oddawania kontrastów i charakterystyczne ściegi. Kompozycje hafciarskie łączą pustą i pełną przestrzeń, czym przypominają tradycyjne chińskie malarstwo. Hafciarstwo z prowincji Guangdong (najbardziej na południe wysunięta prowincja położona nad Morzem Południowochińskim, stolicą jest miasto Kanton) skupia się głównie w mieście Chaozhou. Hafty mają intensywne kolory i są wykonane różnymi ściegami o różnych splotach. Tworzą zawiłe wzory, ale o symetrycznym układzie. Podstawowe kolory – jasne i ciemne. Hafty te trochę przypominają malarstwo zachodnie. Większość haftów z terenu Sichuanu pochodzi ze stolicy prowincji miasta Chengde. Sichuan to najgęściej zaludniona prowincja Chin. Głównymi produktami są tutaj satyna i jedwab. Hafty wyróżniają się równym ściegiem, delikatnym kolorem i są stosowane do dekoracji kołder, narzut, nakryć, powłoczek na poduszki, szat, bucików i malowanych parawanów.
Prezentowane na wystawie prace pochodzą z wyżej wymienionych prowincji. Poszczególne hafty są kopiami współczesnego malarstwa olejnego i tradycyjnego malarstwa chińskiego.
Tradycyjnie wycinaki służyły i nadal służą do wyrażania życzeń pomyślności i nadziei na lepszą przyszłość. W czasie obchodów tradycyjnych świąt chińskich związanych z porami roku, także w czasie uroczystości ślubnych, urodzinowych czy pogrzebowych, wszędzie są umieszczane wycinanki z życzeniami i przekazywane solenizantom.
Wycinaki są nieodłącznym elementem chińskiej kultury. Jest to jedna z najpopularniejszych sztuk zdobniczych i jako ważny element kultury w 2009 r. wycinanki zostały uznane przez UNESCO za Chińskie Dziedzictwo Narodowe.
dr Henryk Brandys
